Podstawowe pojęcia oraz zasady dotyczące organizacji i przebiegu Powwow
Współcześnie organizowane Powwow są ważnymi wydarzeniami dla tubylczych mieszkańców Ameryki Północnej i mogą mieć różny przebieg oraz charakter.
Mogą być organizowane jako lokalne, tradycyjne spotkania dla społeczności danego rezerwatu, bez współczesnych konkursów tanecznych lub jako duże uroczystości międzyplemienne - publiczne festiwale o świeckim charakterze - ze współczesnymi zasadami, konkursami i nagrodami pieniężnymi.
Obecnie przyciągają uczestników z całego świata i stanowią ważne źródło edukacji i poznania różnorodności kulturowej. W wielu z nich każdy może uczestniczyć i cieszyć się bogactwem kultur i tradycji indiańskich. Warto zapoznać się z historią powstania Powwow.
Takie same zasady organizacji i przebieg festiwali Powwow możemy zaobserwować także w Europie. Zapoznaj się z kalendarzem europejskich Powwow.
Przybywając na jakiekolwiek zgromadzenie Powwow powinniśmy pamiętać o przestrzeganiu panujących tam zasad ustalonych przez Komitet Organizacyjny.
Ogólny zbiór zasad, to tzw. Etykieta Powwow. W ramach etykiety Powwow istnieją pewne zasady dotyczące ubioru, zachowania się w czasie ceremonii, szacunku dla innych uczestników, instrumentów i zwierząt, oraz szacunku dla kultur i tradycji indiańskich.
Proponujemy zapoznać się z podstawowymi pojęciami i nazwami osób funkcyjnych, szczególnych tańców, ceremonii oraz wydarzeń mających miejsce na współczesnych festiwalach Powwow. Pomoże to zachować odpowiedni szacunek do tradycji w szczególnych momentach, oraz pozwoli na pełniejsze zrozumienie tego co dzieje się na Arenie tańca i zabezpieczy przed popełnianiem niezamierzonych błędów.
KOMITET ORGANIZACYJNY POWWOW Grupa ludzi przygotowująca i organizująca Powwow.To oni odpowiedzialni są za finanse i logistykę zgromadzenia. Zapewniają miejsce, ustalają termin Powwow, formalności i zasady uczestnictwa, pozyskują dotacje i sponsorów, podpisują umowy z podwykonawcami, zajmują się reklamą i marketingiem. Zapraszają do współpracy doświadczone osoby na kluczowe stanowiska w Head Staff oraz gwarantują udział wielu uznanych grup śpiewaków i tancerzy. Zapewniają doświadczone osoby do obsługi sekretariatu Powwow, oraz personel techniczny do obsługi nagłośnienia i oświetlenia. Komitet Organizacyjny to zazwyczaj grupa osób, która posiada duże doświadczenie w organizowaniu i prowadzeniu podobnych wydarzeń oraz posiadająca szacunek i ugruntowaną pozycję w lokalnej społeczności. W dniu zgromadzenia, Komitet Organizacyjny Powwow jest odpowiedzialny za koordynację wydarzenia, obsługi technicznej, bezpieczeństwa i zapewnienie, że wszystko przebiega zgodnie z planem. HEAD STAFF - Kierownictwo Powwow Grupa ludzi zaproszona do współpracy przez Komitet Organizacyjny Powwow. Składa się z osób, które mają duże doświadczenie w tradycjach indiańskich i w organizacji Powwow. Odpowiada za sprawne i merytoryczne przeprowadzenie konkursów oraz realizację ustalonego programu Powwow. W skład Head Staff wchodzą m.in.: Mistrz Ceremonii, Dyrektorzy Areny i ich pomocnicy, Sędziowie Główni, Host Drum ¡ Tancerze Główni. ARENA DIRECTOR - Dyrektor Areny (w dawnych tradycjach wielu plemion z Wielkich Równin tzw. Whipman - "Dzierżyciel bata", odpowiedzialny za porządek podczas tańców i ceremonii - tzw. opiekun kręgu tanecznego). Obecnie jest bardzo ważnym i niezastąpionym członkiem Head Staff. Koordynuje przebieg Powwow z Mistrzem Ceremonii, zapewniając realizację programu ogłaszanego przez MC. Bezpośrednio pośredniczy w kontakcie uczestników Powwow z MC. Odpowiada za organizację i przebieg Grand Entry (Wielkiego Wejścia) oraz Grand Exit. Nadzoruje wszystko to co dzieje się na Arenie tańca. Informuje MC o wydarzeniach na Arenie. Pomaga sędziom podczas konkursów tanecznych oraz konkursów dla grup śpiewaków. Dyrektor Areny jest odpowiedzialny za organizację wszelkich ceremonii, które mogą być wymagane podczas powwow. Przy uszkodzeniu stroju tancerza lub przy upadku pióra na ziemię zobowiązany jest do właściwej reakcji. Może mieć wyznaczonych pomocników do koordynacji współpracy z zespołami pieśniarzy. Podczas gdy Mistrz Ceremonii ustnie udziela wskazówek, to Dyrektor Areny musi fizycznie wykonywać zadania potrzebne do utrzymania porządku na Arenie. Musi on wiedzieć jak wdrożyć protokół Powwow. Często podczas większych zgromadzeń wybierany jest zarówno Północny jak i Południowy Dyrektor Areny, aby nadążyć za wymaganiami północnych i południowych uczestników i ich zróżnicowanymi etykietami. Podejmowane przez niego decyzje są dla uczestników Powwow „prawem". MASTER OF CEREMONIES (MC - emcee) - Mistrz Ceremonii Funkcja ta jest powszechnie określana jako MC i pociąga za sobą najtrudniejsze obowiązki z całego Head Staff. Zazwyczaj jest to osoba z dużym doświadczeniem i wiedzą, prowadząca przez mikrofon całe wydarzenie, często nazywana „głosem powwow". Mistrz Ceremonii powinien znać wszystkie aspekty dotyczące Powwow. Do obowiązków MC należy prowadzenie oficjalnych punktów programu, ceremonii, informowanie o poszczególnych konkursach, tańcach i strojach. Z wnikliwym komentarzem, jasnymi wyjaśnieniami i dobrym poczuciem humoru MC trzyma się tradycyjnych indiańskich procedur i etykiety. Jeśli pojawiają się problemy, MC jest zazwyczaj pierwszym z członków Head Staff, który musi się z nimi zmierzyć. Odpowiada za udzielanie rad uczestnikom i gościom przez mikrofon, zabawia publiczność, pilnuje realizacji programu i utrzymuje wszystkich w dobrym nastroju. Pozostaje w kontakcie z Dyrektorem Areny, przekazującym mu uwagi w związku z przebiegiem programu lub prośbami Head Staff. Nawet kiedy MC nie mówi do mikrofonu, to nadal pracuje i musi zaplanować kolejną serię wydarzeń, które będą miały miejsce. Dlatego nie należy mu przeszkadzać i wszelkie prośby powinno kierować się do Dyrektora Areny. HOST DRUM - Główna kapela pieśniarzy. Główny bęben. Najważniejsza grupa pieśniarzy, na których MC może polegać w każdej chwili i sytuacji podczas Powwow. Host Drum powinien znać wszystkie typy pieśni, aby wybrać odpowiedni utwór do dowolnego punktu programu ogłoszonego przez Mistrza Ceremonii. Aby grupa mogła pełnić taki zaszczyt, powinna oprócz umiejętności posiadać duże doświadczenie. W przypadku niemożności wykonania odpowiedniej pieśni, lider Host Drum zobowiązany jest wskazać inną kapelę mogącą wykonać właściwą pieśń (po ustaleniu tego faktu z liderem tej grupy). Host Drum gra w ważnych momentach m.in. podczas Grand Entry i Flag Song. Na większości Powwow gra też pierwszą pieśń po Wielkim Wejściu. HEAD JUDGE - Sędzia Główny Sędzia główny powoływany jest przez Komitet Organizacyjny. Powinien być doświadczonym tancerzem i posiadać wiedzę o stylach tańca i pieśniach. Sędzia główny jest odpowiedzialny za wybór sędziów na sesje konkursowe i rozstrzyganie sporów w przypadku niejednoznacznych wyników w konkursach. Decyzje Sędziego Głównego są ostateczne i niepodważalne! W trakcie przebiegu konkursów ściśle współpracuje z Dyrektorem Areny. Niepisaną zasadą jest, że sędziowie pomocniczy w poszczególnych kategoriach, wybierani są spośród osób mających doświadczenie taneczne oraz/lub wiedzę dotyczącą ocenianych stylów tańca. Najczęściej do konkurencji kobiecych wybierane są doświadczone tancerki, a do konkurencji męskich doświadczeni tancerze. Osoby sędziujące nie powinny być spokrewnione (lub w relacjach partnerskich) z tańczącymi w ocenianej przez nich konkurencji. HEAD DANCERS - Tancerze główni Główny Tancerz (Head Man Dancer) i Główna Tancerka (Head Lady Dancer) to zaszczytne role dla doświadczonych tancerzy. Oni zostali powołani do tego, żeby być „twarzą powwow". Są przykładem dla młodych tancerzy oraz innych uczestników zgromadzenia. Jako pierwsi rozpoczynają każdy taniec społeczny: Intertrible (często też Round Dance i Two Step). Nigdy nie zaczynaj tańczyć przed głównym i tancerzami. Bierz z nich przykład oraz śmiało pytaj, gdy czegoś nie wiesz. Tancerze główni biorą również udział w niektórych ceremoniach np.: Giveaway. GRAND ENTRY - Wielkie Wejście Uroczyste rozpoczęcie każdego Powwow to najbardziej podniosły i widowiskowy moment. Grand Entry to parada tancerzy, weteranów i zaproszonych gości. Pieśń rozpoczynająca wykonywana jest zazwyczaj przez Host Drum, a na większych powwow przez wszystkie kapele pieśniarzy uczestniczące w wydarzeniu. Za przebieg Wielkiego Wejścia odpowiedzialni są Dyrektor Areny i Mistrz Ceremonii (MC). Podczas Grand Entry należy wstać i zdjąć nakrycie głowy. Na czele korowodu znajdują się zasłużeni przedstawiciele lokalnej społeczności i weterani wojenni, niosący Eagle Staff (tradycyjną flagę indiańską) oraz flagi państwowe i plemienne. Za nimi na Arenę wkraczają dostojnicy (np. księżniczki powwow, zaproszeni przedstawiciele miejscowych władz, goście specjalni itp.), Tancerze Główni oraz tancerze i tancerki w kolejności ustalonej przez Dyrektora Areny. Po zakończeniu pieśni rozpoczynającej Grand Entry, osoby niosące Eagle Staff i flagi oraz zaproszeni dostojnicy zatrzymują się i stają zwróceni twarzą do Mistrza Ceremonii. Wszyscy pozostali uczestnicy i tancerze również się zatrzymują, zwracając twarzą do środka Areny, pozostawiając wolną przestrzeń między nosicielami flag a stanowiskiem Mistrza Ceremonii. W tym momencie MC prosi o nierejestrowanie obrazu i dźwięku podczas dalszej części ceremonii otwarcia, na którą składają się Flag Song, inwokacja oraz często pieśni honorujące i weteranów. Wszyscy uczestnicy powwow pozostają w pozycji stojącej podczas wykonywania Pieśni Flagi (Flag Song), która jest odpowiednikiem hymnu narodowego. Następnie odbywa się inwokacja błogosławiąca zgromadzonych, zazwyczaj prowadzona przez szanowanego przedstawiciela plemiennej starszyzny. Po zakończeniu inwokacji Eagle Staff i flagi zostają umieszczone na honorowym miejscu obok stanowiska Mistrza Ceremonii, gdzie pozostaną do zakończenia Powwow i wyprowadzenia z Areny podczas Grand Exit. Po finałowej części ceremonii otwarcia, MC zaprasza tancerzy do wspólnego tańca na Arenie i rozpoczyna program obejmujący tańce społeczne, pokazowe i konkursowe. | ||
FLAG SONG - Pieśń Flagi Pieśń wykonywana jest zawsze przez Host Drum i jest to odpowiednik hymnu (pełni rolę amerykańskiego i kanadyjskiego hymnu narodowego), który wykonywany jest po pieśni rozpoczynającej Grand Entry. Większość plemion indiańskich posiada własny Flag Song. Pieśń ta ma na celu oddanie honoru dla Eagle Staff i pozostałych flag. Podczas jej wykonywania należy wstać, zdjąć nakrycie głowy (wyłączając tancerzy) i wysłuchać jej z powagą należną hymnowi. MC prosi również o nierejestrowanie obrazu i dźwięku podczas jej wykonywania. HONOR SONGS - Pieśni Honorujące Na Powwow często wykonuje się pieśni mające na celu uhonorowanie konkretnej osoby lub grupy osób. Te utwory, zwane pieśniami honorującymi (Honor Songs), są tańczone wokół Areny. Podczas pierwszego okrążenia Areny biorą w nich udział osoby honorujące oraz honorowane, którym towarzyszą członkowie rodziny i bliscy przyjaciele. W trakcie drugiego okrążenia dołączają do nich inni uczestnicy, pragnący wyrazić swój szacunek poprzez taniec wokół Areny aż do zakończenia pieśni. W tym czasie wielu tancerzy i uczestników Powwow ustawia się w kolejce, aby złożyć gratulacje osobom uhonorowanym i dołączyć do korowodu. Pieśni honorujące mogą być również wykonywane jako pieśni pamięci (Memorial Songs) 👇 Podczas tych tańców należy stać oraz zdjąć nakrycie głowy. Nie wolno również filmować ani robić zdjęć podczas wykonywania tych pieśni MEMORIAL SONG - Pieśń Pamięci Memorial Song uhonorowuje wszystkich tych, którzy odeszli z tego świata. Może być zadedykowana konkretnej osobie lub grupie osób. Wszyscy tancerze przebywajacy na Arenie stoją w skupieniu bez ruchu. Gdy śpiewana jest Pieśń Pamięci, należy z szacunkiem wstać i zdjąć nakrycie głowy. Pieśń wykonywana jest przez Host Drum lub wyznaczoną kapelę. Nie wolno również filmować ani robić zdjęć podczas wykonywania tych pieśni VETERAN SONG - Pieśń Weteranów Niewielu jest ludzi w kulturach indiańskich tak cenionych jak weterani. Pieśni na ich cześć śpiewano przed setkami lat, śpiewa się je do dziś. W XX wieku pieśni śpiewane były dla weteranów I i II wojny światowej oraz weteranów z Wietnamu czy Korei. Pieśni Weteranów słuchamy stojąc bez nakrycia głowy, z szacunkiem dla bohaterów, którzy służyli Ojczyźnie. W dominującym społeczeństwie anglosaskim, które często wydaje się nie zwracać zbyt dużej uwagi na weteranów, honorowanie weteranów podczas indiańskich powwow może zaskakiwać. Weterani są proszeni o bycie nosicielami flag (chorążymi), powoływani do odzyskiwania upuszczonych orlich piór oraz honorowani w licznych pieśniach weteranów. Szacunek okazywany weteranom jest integralną częścią plemiennych kultur tubylczych Amerykanów, tradycją sięgającą czasów, gdy dobrobyt wioski zależał od liczby i jakości walczących mężczyzn. Bycie wojownikiem było celem życia mężczyzny, a najlepszą śmiercią, jaka mogła go spotkać, była śmierć w obronie własnego plemienia. Dla wielu Indian w czasach przedrezerwatowych dobro ogółu przeważało nad dobrem jednostki, a weterani byli honorowani, ponieważ byli gotowi oddać swoje życie, aby inni mogli żyć. Dzisiejsi weterani są darzeni takim samym honorem i szacunkiem jak wojownicy z przeszłości, a w niektórych plemionach odwaga jest nadal honorowana jako jedna z czterech cnót: odwaga, hojność, mądrość i męstwo. CONTEST SONGS - pieśni konkursowe Pieśni śpiewane podczas konkursów tanecznych, w których tancerze wykazują się umiejętnościami i znajomością tradycji. Do każdej konkurencji wykonywana jest odpowiednia pieśń. Grupa pieśniarzy wykonująca pieśń konkursową zobowiązana jest do zaśpiewania właściwej pieśni, zgodnej z kategorią tańca, do której została wyznaczona przez Mistrza Ceremonii lub Dyrektora Areny. Nad przebiegiem konkursów czuwają: Sędzia Główny, Dyrektor Areny i Mistrz Ceremonii. INTERTRIBAL DANCE - taniec międzyplemienny Taniec społeczny, do którego zapraszani są wszyscy uczestni cy Powwow. MC zaprasza na Arenę gości, widzów i tancerzy. Nie trzeba posiadać regaliów, żeby wziąć w nim udział. Tańczy się zgodnie z kierunkiem ruchu w skazówek zegara. Kroki stawia się w podobny sposób do tego, który można zaobserwować podczas Grand Entry. Jeśli nie wiesz jak poprawnie tańczyć, podpatruj Tancerzy Głównych. W razie wątpliwości możesz zapytać ich o wskazówki. ROUND DANCE - taniec kręgu Taniec społeczny z tradycji plemion zamieszkujących północne tereny Wielkich Równin. Uczestnicy trzymają się za ręce i tańczą razem w rytm bębna, tworząc okrąg. Często w tym tańcu tworzone są tzw .„wężyki" i podwójne kręgi.Taniec zazwyczaj prowadzony jest przez Głównych Tancerzy. Do Tańca Kręgu zapraszani są goście i wszyscy uczestnicy Powwow. TWO STEP - taniec wykonywany w parach Taniec społeczny wywodzący się z tradycji plemion zamieszkujących południowe tereny Wielkich Równin. Przypomina trochę Round Dance, jednak tańczony jest w parach. Nieco inny jest też rytm do tego tańca. Taniec ten zazwyczaj prowadzony jest przez parę Głównych Tancerzy. Do Two Step zapraszani są goście, widzowie i uczestnicy Powwow. Jest to jeden z tańców społecznych wykonywanych na współczesnych Powwow w parach. Inne tańce "parowe" wykonywane wśród plemion z północy to np.: u Crow - Push Dance, u Lakotów - Rabbit Dance oraz Owl Dance u Blackfoot. BLANKET DANCE - taniec z kocem Nazwany tak ze względu na cel, a nie konkretny styl tańca. Taniec z kocem jest tradycyjnym sposobem zdobycia środków pieniężnych dla określonych celów ogłoszonych przez Mistrza Ceremonii (np. na pokrycie kosztów podróży dla grup śpiewaków, wsparcie dla organizatorów lub osoby potrzebującej itp.). Wyznaczeni tancerze trzymają koc za rogi i chodzą wokół Areny prosząc o datki. Host Drum śpiewa odpowiednią pieśń, a pozostali tancerze mogą dołączyć do korowodu. Goście, widzowie i uczestnicy mają okazję do wsparcia, dobrowolnie rzucajac datek w kwocie, którą uznają za stosowną. Donacja w takiej sytuacji, to bardzo dobry sposób na indywidualne wsparcie. Mozna spotkać się również z inną wersją, w której koc położony będzie w poblizu bębna. Publiczność może uczestniczyć w tym wydarzeniu, wchodząc z szacunkiem na Arenę i składając datki na kocu. GIVEAWAY - ceremonia rozdawania prezentów Jest to jedna z najstarszych tradycji, w której - oprócz pieśni i tańca - wyrażało się tradycyjne Powwow. To ceremonia rozdawania prezentów. Współczesne Giveaway to rozwinięcie tradycyjnej ceremonii budowania więzi plemiennych. Obecnie służy do podkreślenia indiańskiej przynależności etnicznej, tradycyjnego statusu rodziny i podtrzymania więzi społecznych. Podczas tej uroczystości prezenty rozdawane są przez fundatora i jego rodzinę. W dawnych czasach przywódcy grup czy plemion umacniali swoją pozycję, dzieląc swoje dobra z innymi członkami społeczności. Obecnie prezenty rozdaje się w związku ze specjalnymi okazjami, takimi jak m .in.: pierwszy taniec w konkursie, pierwsze wprowadzenie dziecka na Arenę, podziękowania księżniczki Powwow za wybór, honorowanie pamięci członków rodziny, ukończenie szkoły, powrót z misji wojskowej i wiele innych. To również okazja do rozdawania prezentów członkom Head Staff, weteranom, pieśniarzom, tancerzom, przyjaciołom, znajomym i innym uczestnikom Powwow. CLOSING SONG - Pieśń Zamykająca. Grand Exit. Flag Retreat. Pieśń Zamykająca, wykonywana przez Host Drum, kończy powwow podczas Grand Exit. Poczet honorowy podejmuje Eagle Staff i flagi, a Mistrz Ceremonii (MC) lub wyznaczony przedstawiciel starszyzny wygłasza mowę końcową, inwokację z błogosławieństwem bezpiecznej podróży do domu. Następnie wszyscy tancerze podążają za weteranami niosącymi Eagle Staff i flagi, wspólnie opuszczając Arenę. Taniec można porównać do Wielkiego Wejścia (Grand Entry), tyle że jest to Wielkie Wyjście (Grand Exit). Udział w tańcu podczas Grand Exit darzony jest wielkim szacunkiem, gdyż jest to starodawna tradycja, którą wypada respektować. Podczas Grand Exit należy stać oraz zdjąć nakrycie głowy. Nie powinno się rozmawiać ani wychodzić do domu. Opracowanie podstawowych pojęć Powwow: Dariusz Lipecki | ||